Siemowit. Rys. Walery Eliasz Radzikowski.
Siemowit – pierwszy książę z rodu Piastów.
Jeśli zapytamy przeciętnego Polaka o twórcę dynastii Piastów, to, o ile nie spał na lekcjach historii, odpowie zapewne, że był to Mieszko I. Z pewnością ów władca był pierwszym zapisanych w oficjalnych źródłach. Czy jednak rzeczywiście był pierwszym z dynastii i budowniczym państwa? Kronika Polska Galla Anonima wymienia przed nim trzy imiona: Siemowita, Lestka i Siemomysła. Bardzo długo uważano ich za postaci historyczne. Część badaczy zakwestionowała pod koniec XIX wieku zakwestionowała przekaz Galla, uznając trzech pierwszych władców za zmyślonych przez kronikarza, a ich imiona za czysto symboliczne. Od lat 60-tych ubiegłego stulecia większość historyków zwróciła jednak Siemowita, Lestka i Siemomysła oficjalnej historiografii, uznając ich za pierwszych z dynastii i twórców państwa polskiego.
Poglądy przemawiające za uznaniem trzech pierwszych Piastów można z grubsza przedstawić następująco:
- mocno podkreślaną intencją Galla było przekazywanie rzeczywistych informacji, a nie „tworzenie historii”, i wzbogacanie jej zmyślonymi wątkami. Możemy więc z dużym prawdopodobieństwem założyć, że w historii Siemowita, Lestka i Siemomysła przekazał rzeczywisty stan wiedzy o początkach dynastii.
- mało prawdopodobnym jest, aby zaledwie po stu kilkudziesięciu latach na piastowskich dworze zupełnie zaginęła pamięć o protoplastach rodu, tak, że kronikarz musiał uzupełniać tą lukę zmyśleniami. Każda dynastia przywiązywała ogromne znaczenie do pamięci o przodkach. Dlaczego Piastowie mieliby być jakimś wyjątkiem?
- współczesne badania archeologiczne potwierdzają, że panowanie Mieszka I nie oznaczało utworzenia państwa Piastów, ale przyspieszenie procesu rozpoczętego znacznie wcześniej.
Wróćmy zatem do Siemowita. Według Galla był synem Piasta i Rzepichy, a wnukiem Chościska i nieznanej z imienia kobiety. Z dzieciństwem przyszłego księcia łączy się legenda o postrzyżynach. Odprawiano je w ojcowskim domu, zgodnie z tradycją po ukończeniu przez chłopca siódmego roku życia. W trakcie uczty (skromnej, bo Piast był zwykłym oraczem) dwóch tajemniczych gości dokonało cudownego rozmnożenia jadła, dzięki czemu można było zaprosić ówczesnego władcę plemienia Popiela (Pąpyla). Przybysze ostrzygli piastowego syna nadając mu imię Siemowit. Zdaniem językoznawców pochodzi ono od słowiańskiego semja (rodzina) i oznacza przywódcę rodu
Piast oracz. Rys. Walery Eliasz Radzikowski.
Hipotetyczne lata życia Siemowita to 845 do 900. Władzę nad macierzystym plemieniem objął zgodnie z wolą wiecu po obaleniu Popiela gdzieś w 2 połowie IX wieku. Przekaz Kroniki Polskiej głosi dalej, że „Siemowit tedy osiągnąwszy godność książęcą, młodość swą spędzał nie na rozkoszach i płochych rozrywkach, lecz oddając się wytrwałej pracy i służbie rycerskiej zdobył sobie rozgłos zacności i zaszczytną sławę, a granice swego księstwa rozszerzył dalej niż ktokolwiek przed nim”. Jego synem i następcą był Lestko – drugi książę z dynastii Piastów
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz